10 հետաքրքիր փաստ հիպերտոնիայի մասին, որոնցից շատերը Ձեզ անծանոթ են:
Վիճակագրություն
Բարձր զարկերակային հիպերտոնիայով տառապում է աշխարհում ամեն երրորդ չափահաս մարդը: Հայաստանում այն ախտորոշվել է չափահասների 30%-ի , իսկ 60 տարեկանից բարձր մարդկանց 70%-ի մոտ: Ընդ որում, հիպերտոնիայով հիվանդ մարդկանց միայն 9%-ն է վերահսկում իր ճնշումը:
Սեռերի տարբերություն
Մինչեւ 45 տարեկան կանայք ավելի քիչ են տառապում բարձր զարկերակային ճնշումով, քան նույն տարիքի տղամարդիկ: Նրանց մոտ նաեւ ավելի քիչ են հանդիպում ինֆարկտի ու ինսուլտի դեպքեր, քանի որ կանանց էստրոգեն հորմոնը պաշտպանում է նրանց: Սակայն 65 տարեկանից բարձր կանայք ավելի հաճախ են տառապում հիպերտոնիայով, քան նույն տարիքի տղամարդիկ:
Տարբեր ռասսաներ, տարբեր ճնշումներ
Հայտնի է, որ սեւամորթները ավելի հաճախ են տառապում հիպերտոնիայով, քան սպիատակամորթները: Իսպանացիների եւ լատինոամերիկացիների մոտ այս հիվանդությունն ի հայտ է գալիս բավականին երիտասարդ տարիքում: Աֆրիկացի տղամարդկանց 43%-ը, իսկ կանանց 45%-ը ունեն բարձր ճնշում, այն դեպքում, երբ սպիտակամորթների մոտ այս ցուցանիշը տատանվում է 30%-ի սահմանում, իսկ մեքսիկացիների մոտ՝ 27% է:
Սպիտակ խալաթի հիպերտոնիան
Բժշկի սենյակում շատ մարդկանց ճնշումը բարձրանում է: Այդ մարդկանց ճնշումը սովորաբար նորմայի սահմաններում է, բայց ստուգումների ժամանակ այն բարձրանում է, հավանաբար հուզմունքից, որն առկա է շատ մարդկանց մոտ, երբ նրանք գտնվում են բժշկի սենյակում: Այս երեւույթը ստացել է սպիտակ խալաթի հիպերտոնիա անվանումը:
Ճնշումը փոփոխական է
Զարկերակային ճնշումը փոփոխվում է օրվա ընթացքում: Երբ Դուք քնած եք, այն սովորաբար ցածր է, իսկ օրվա ընթացքում այն բարձրանում է:
Ճնշումը տարիք չի հարցնում
Հիպերտոնիայով տառապում են ոչ միայն մեծահասակները, այլեւ երբեմն երեխաները, պատանիները. ընդ որում բարձր ճնշումը նրանց համար նույնքան վտանգավոր է, որքան չափահասների համար:
Որոշ մարդիկ ավելի մեծ հակվածություն ունեն
Ոչ մեկը հիպերտոնիայից երաշխավորված չէ, սակայն որոշ մարդիկ ավելի հակված են այս խնդրի առաջացմանը, քան մյուսները: Հիպերտոնիան, մասնավորապես, ավելի հաճախ է հանդիպում ճարպակալումով տառապող մարդկանց մոտ, ինչպես նաեւ հարբեցողների եւ հորմոնալ հակաբեղմնավորիչներ ընդունող կանաց մոտ:
Ինչի՞ց է պետք խուսափել
Բարձր զարկերակային ճնշումը կանխարգելելու համար մասնագետները խորհուրդ են տալիս նվազեցնել կերակրի աղի եւ կենդանական ճարպի օգտագործումը: Խորհուրդ է տրվում խոզի եւ տավարի միսը փոխարինել ձկան եւ հավի մսով, իսկ կերակուրը պատրաստելիս օգտագործվող յուղն ու ճարպը փոխարինել բուսական յուղով:
Ի՞նչ է պետք ուտել
Միրգն ու բանջարեղենը կարող են առողջ պահել անոթները, իսկ ճնշումը՝ նորմայի սահմաններում, այդ պատճառով անհրժեշտ է դրանք ներառել ամենօրյա սննդակարգի մեջ: Ի դեպ, ձմերուկը հայտնի է որպես ճնշում իջեցնող միջոց:
Եվ, իհարկե, ծխելը
Ծխելը զգալիորեն բարձրացնում է հիպերտոնիայի հավանականությունը: Ծխողները, եւ անգամ պասիվ ծխողները, ավելի հակված են ինֆարկտի եւ ինսուլտի առաջացմանը, այդ պատճառով ինչքան էլ որ անտրամաբանական հնչի, մասնագետները խորհուրդ են տալիս չչարաշահել ծխախոտը: