Կարաբալա. Երևանի լեգենդար ծաղիկ բաժանողի կյանքի դժվարին պատմությունը (Photo)


22:30 , 21 սեպտեմբեր, 2020

Կարաբալան ծնվել է XX-րդ դարի սկզբին Երևանում, իսկ ավելի կոնկրետ՝ Քանաքեռում: Ծնվելուց հետո նրան անվանեցին Ստեփան Հարությունյան: Ստեփանի ընտանիքը ծաղիկների այգիներ ուներ, որոնք ներկայիս Երիտասարդական մետրոյի տարածքում էին:

 

Խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո ընտանիքը կորցրեց իր ողջ կարողությունը, բայց կյանքը շարունակվեց: Դառնալով ավելի հասուն՝ Ստեփանն ամուսնացավ Հրազդան քաղաքից Աշխեն անունով մի աղջկա հետ, իսկ 1926 թվականին նրանք ունեցան որդի, ում անվանեցին Ժորժիկ: 1934-1936 թվականներին Ստեփանին դատապարտեցին «իշխանություններին հրապարակավ վիրավորելու» համար, և նա հայտնվեց նույն խցում հայ մեծ բանաստեղծ Եղիշե Չարենցի հետ:

   

Աշխենը՝ Ստեփանի կինը, չսպասեց ամուսնուն ու ամուսնացավ այլ մարդու հետ: Երբ Ստեփանը դուրս եկավ բանտից, ո՛չ տուն ուներ, ո՛չ կին և ո՛չ էլ որդի, ում հետ արդեն արգելված էր տեսնվել: Տղան մեծացավ չորս խորթ քույրերի հետ Կոմիտասի պարտեզի հարևանությամբ գտնվող տանը: Աշխենը չէր սիրում խոսել իր առաջին ամուսնու մասին: Ստեփանը՝ «Կարաբալա»-ն, սկսեց վարդեր նվիրել Աստաֆյան փողոցով (այժմ՝ Աբովյան) անցնող աղջիկներին: Մի անգամ նա սիրահարվեց հայտնի դերասանուհի Արուս Ոսկանյանին, ով հաճախ էր այս փողոցով թատրոն գնում և ամեն առավոտ մի գեղեցիկ վարդ ստանում: Մի անգամ Կարաբալայի վրա մի մարդ հարձակվեց, բայց Կարաբալան դանակահարեց հարձակվողին:


Դժվար է պատկերացնել, որ Կարաբալան, ով երևանցիների հիշողության մեջ մնաց որպես բարության, անձնուրացության և անպաշտպանության խորհրդանիշ, սիրված չէր իր միակ որդու մոր կողմից։ Այդպիսին է, ըստ երևույթին, ազգային սիրո գինը...


Երբ ծնվեց Ստեփանի միակ որդու՝ Ժորժի առաջին որդուն՝ Լևոնը, Աշխենը, այնուամենայնիվ, որոշեց իր թոռանը ցույց տալ պապին: Նրանք եկան Աբովյան (այն ժամանակ՝ Աստաֆյան) փողոց, որտեղ Կարաբալան միշտ կանգնած էր ծաղիկների զամբյուղով, իսկ Կարաբալան դողացող ձեռքերով կրծքին սեղմեց իր ամենագեղեցիկ ծաղիկը՝ փոքրիկ Լևոնին, որին նա տեսել էր առաջին և վերջին անգամ:


Կարա Բալան ապրում էր հանրախանութի պահեստում: Մի օր գույքագրում պետք է լիներ, և հանրախանութի տնօրենը Կարաբալային ասաց, որ 2-3 օրով լքի պահեստը: Հետո ցրտեր եղան, նա սառեց, ընկավ հանրախանութի դռների մոտ և մահացավ հիվանդանոցում: Ոչ ոք չգիտի, թե որտեղ է նրա գերեզմանը:

1991-ին Աբովյան փողոցում կանգնեցվեց Կարաբալայի հուշարձանը (քանդակագործը Լևոն Թոքմաջյանն է):