Այս պատերազմը նախօրոք լավ կազմակերպված էր ու ուներ հեռու գնացող աշխարհաքաղաքական նպատակներ։ Թիրախում էին Իրանն ու Ռուսաստանը, իսկ մենք ընդամենը մանրադրամ ենք։ Սակայն լինել մանրադրամ դեռ չի նշանակում չփորձել հասկանալ գործընթացի էությունն ու հաջորդ քայլերը, որպեսզի կարողանանք կառուցել մեր ստրատեգիան։
Ռուսաստանը շատ պարզ ներկայացրեց իր ստրատեգիան։ Նրան պետք է իր ազդեցության տակ պահել ռեգիոնն իր աշխարհաքաղաքական խնդիրները լուծելու համար։
Պուտինը հստակ ներկայացրեց իր ապագա քայլերի տրամաբանությունը։ Հիշեցնելով Հարավային Օսիայի ու Աբխազիայի օրինակները՝ պարզ ակնարկեց, որ եթե ռուս խաղաղապահներ զոհվեն, ապա կճանաչի Արցախի կարգավիճակը։ Ի դեպ, Հարավային Օսիայի անկախությունը ճանաչելու ժամանակ նաև գրավվեցին Օսիայի վրացաբնակ մի շարք գյուղեր ու հարմար ստրատեգիական դիրքեր։ Հարավային Օսիան Թիֆլիսից ընդամենը 40 կիլոմետր հեռավորությոան վրա է գտնվում։
Նաև հստակ ասեց, որ Հայաստանը, չճանաչելով Արցախի անկախությունը, հնարավորություն չտվեց ռուսական զորքեր մտցնել Արցախ առանց Ադրբեջանի համաձայնությունը հարցնելու։ Սա նույնպես ակնարկ է։ Սա ապագա հնարավոր սցենարն է։
Միացյալ Նահանգներն ու Ֆրանսիան իրենց դիրքորոշումները դեռ չեն հայտնել, բայց հատկապես Միացյալ Նահանգներն ու թփերում թաքնված Բրիտանիան ակնհայտորեն դժգոհ են աշխարհաքաղաքական նոր իրողությունից։ Դեռևս շնչելու հնարավորություն է ստանում Իրանը, որովհետև Արցախի անկման դեպքում հաջորդ «շահառուն» ինքն էր լինելու։
Հիմա գործընթացը կախված վիճակում է։
Ո՞րն է մեր անելիքը․
1․ Վերաբնակեցնել Արցախը,
2․ Ձևավորել նոր ազգային ստրատեգիա՝ հաշվի առնելով զարգացման ապագա վեկտորները,
3․ Ազատվել օտար օրակարգերով առաջնորդվող քաղաքական խմբերից ու խմբավորումներից, որոնք սկսել են նորից ակտիվանալ։
Ազգային օրակարգով շարժվող ապագա կառավարությունը պետք է լինի հավկիթներով ու պատրաստ լինի անհրաժեշության դեպքում համարձակ գործել։ Նոր պատերազմ մոտ ժամանակներս չի կանխատեսվում, և առհասարակ, համարձակ ու գրագետ քաղաքականություն վարելու դեպքում խնդիրները լուծվում են առանց պատերազմների, իսկ առանց հավկիթների ու գլխում գորշ նյութ չունեցող կառավարության դեպքում, ինչպես այս պատերազմի ընթացքում բոլորս տեսանք, լինում են պատերազմներ ու զոհեր։
