Լոնդոնի ամենահայտնի բանկիրներից մեկը` Նաթան Մայեր Ռոթշիլդը, Ալեքսանդր Համիլթոնի (ԱՄՆ ֆինանսների նախարարը) միջոցով 1791 թվականին ստեղծում է ԱՄՆ-ի առաջին բանկը: Այդ բանկը հիմնականում վարկավորում էր հենց ԱՄՆ կառավարությանը: Այդ դրամավարկային քաղաքականության արդյունքում երկրում կտրուկ աճեց ինֆլյացիան, ինչի արդյունքում ժողովրդի դժգոհության ալիքի վրա բանկի լիցենզիան դադարեցվեց 1811 թվականին: Լիցենզիայի դադարեցումից չորս ամիս անց Միացյալ Թագավորությունը ԱՄՆ-ին պատերազմ է հայտարարում: Չորս տարի անպտուղ բախումներից հետո կողմերը խաղաղություն են կնքում, որի հետևանքով նույն Համիլթոնը ստեղծում է նույն առաքելությունն ունեցող «Երկրորդ բանկը» (հենց տենց էր անունը): Ընդ որում, այս բանկը, որը պիտի վարկավորեր ԱՄՆ կառավարությանը, որպես սեփական կանոնադրական կապիտալ էր օգտագործել հենց ԱՄՆ բյուջեի փողերը: Այսինքն՝ բանկիրները ստեղծել էին մի բանկ, որը պիտի կառավարեր ԱՄՆ ֆինանսական համակարգն ու իրենց գերշահույթներ ապահովեր, բայց արել էին դա հենց ԱՄՆ ժողովրդի փողերով: Բուն ժողովրդի համար դա որևէ տնտեսական նպատակահարմարություն, իհարկե, չուներ: Ըստ էության, սա էր Բրիտանիայի հետ պատերազմի դադարեցման նախապայմանը:

Քանի որ Երկրորդ բանկի գործունեությունն էլ, վնասից բացի, որևէ բան չէր տալիս Ամերիկայի ժողովրդին, այդ երկրի նախագահ Էնդրյու Ջեքսոնը չի երկարացնում բանկի լիցենզիան ու հանձնարարում է իր ֆինանսների նախարարին բոլոր պետական միջոցները դուրս բերել բանկի հաշիվներից: Ֆինանսների նախարարը հրաժարվում է դա անել ու ազատվում է պաշտոնից: Նույն պաշտոնից ազատվում են ևս երկու ֆինանսների նախարարներ, ովքեր, իրար փոխարինելով, հրաժարվում են Ռոթշիլդի բանկից ԱՄՆ պետական միջոցները դուրս բերել: Ամիսներ անց վերջապես գտնվում է ֆինանսների այնպիսի նախարար, ով նախագահի հրամանը կատարում է: Դրան ի պատասխան՝ բանկը երկրում հրահրում է ֆինանսական կոլապս: Պետությունը, այնուամենայնիվ, դիմանում է ու տնտեսական թռիչքաձև աճ է գրանցում, որը թույլ տվեց նույնիսկ մարել ԱՄՆ-ի պարտքերը: Այս ամենի հետևանքով նախագահ Էնդրյու Ջեքսոնի վրա մի քանի հարձակում է տեղի ունենում, այդ թվում՝ նաև մահափորձ, որից նա փրկվում է հրաշքով...

Հաջորդ 30 տարին ԱՄՆ-ն թռիչքաձև աճում է` փաստացի չունենալով կենտրոնական բանկ: Որպես փող այնտեղ օգտագործում էին ոսկյա և արծաթյա դրամներ, բայց առանձին մասնավոր բանկեր թողարկում էին սեփական թղթադրամները, ինչը լուրջ խնդիրներ է ստեղծում բնակչության համար, քանի որ այդ առանձին բանկերը պարբերաբար «գցում» էին իրենց ավանդատուներին: 1861 թվականին նորընտիր նախագահ Լինքոլնը որոշում է վերջ տալ այդ «բեսպրեդելին» ու սկսում է թողարկել առաջին ամերիկյան պետական թղթադրամը՝ greenback-ը (այսինքն «կանաչ հետև», որտև հետին կողմը կանաչ էր): Սա առաջին թղթադրամն էր, որը թողարկվում էր ոչ թե բանկերի կողմից, այլ հենց ԱՄՆ գանձապետարանի կողմից: Նույն 1861-ին՝ Լինքոլնի ընտրվելուց մեկ ամիս անց, ԱՄՆ-ում քաղաքացիական պատերազմ է սկսվում, որը ավարտվում է Լինքոլնին սպանելուց երեք շաբաթ անց: Եվս մի քանի ամիս անց շրջանառությունից անվերադարձ դուրս են բերվում Լինքոլնի greenback-երը:

1881 թվականին նախագահ է ընտրվում նախկինում Կոնգրեսի բանկային վերահսկողության հանձնաժողովի ղեկավար Ջեյմս Գարֆիլդը: Իր առաջին ելույթներից մեկում նա ասաց՝ «երկրի առևտուրն ու արդյունաբերությունը վերահսկում է նա, ով կառավարում է փողային մասսան, հենց որ մարդիկ հասկանան, որ ողջ համակարգը վերահսկվում է մի քանի ազդեցիկ անձանց կողմից, նրանց այլև պետք չի լինի բացատրել, թե որտեղ է բոլոր դեպրեսիաների ու ինֆլյացիների ակունքը»: Այս ելույթից շաբաթներ անց նա սպանվեց` կառավարելով ընդամենը 5 ամիս:

1900 թվականին վերընտրվում է նախագահ Վիլյամ Մակինլին, ում հրահանգով հակամենաշնորհային քննություն է սկսվում բանկային ոլորտը փաստացի մենաշնորհած JPMorgan-ի նկատմամաբ: Ջոն Պիրպտոն Մորգանը այն վարկային գործակալն էր, ով ժամանակին Ռոտշիլդի միջոցներով վարկավորում էր ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմը: Քննության մեկնարկից ամիսներ անց Մակքինլին սպանվում է: Հակամենաշնորհային քննությունն, անշուշտ, կարճվում է:

Նույն Մորգանի և մի քանի այլ բանկիրների նախաձեռնությամբ 1913 թվականին հիմնադրվում է Ֆեդերալ Ռեզերվը՝ ԱՄՆ կենտրոնական բանկը, որը կառավարվում է 12 մասնավոր բանկերի կողմից: Այդ օրենքը ստորագրել է, չգիտես ինչու, մեր բոլորիս կողմից սիրված ու շատ հասկանալի պատճառով բանկիրների կողմից փայփայված, գլոբալիստ Վուդրո Վիսլոնը:

Ոչ պակաս գլոբալիստ Ռուզվելտի օրոք հակաճգնաժամային միջոցների պատրվակի տակ պետությունը սկսում է բնակչության ձեռքերից փաստացի առգրավել ոսկին ու արծաթը` ստիպելով այն վաճառել շուկայականից 3 անգամ ցածր գնով: Ստեղծվում էր դոլարի` որպես փոխարժեքի մենաշնորհը:

Նույն Ռուզվելտի օրոք 1944 թվականին Բրետոն Վուդսում հիմնադրվեց արդեն միջազգային ֆինանսական կառավարման մեխանիզմը: Եթե Ֆեդերալ Ռեզերվը ստեղծվել էր ամերիկյան հիմնարկներին վարկավորած բանկերի ռիսկերը ապահովագրելու համար, ապա Բրետոն Վուդսը նույն բանը պիտի աներ Երկրորդ համաշխարհայինի արդյունքում Ամերիկայի կողմից արտաքին շուկաներ գրաված ընկերություններին օժանդակելու համար: Բրետոն Վուդսի պաշտոնական հիմնավորումը պնդում էր, որ այն ստեղծված է տնտեսական նացիոնալիզմի դեմ: Ու մեծ առումով դա ճիշտ էր, Բրետոն Վուդսը գլոբալիզմի ֆինանսական սկիզբն էր: Ամերիկացիք փորձում էին գլոբալիզմը կառուցել դոլարի հիման վրա: Բրիտանացիք պահանջում էին կապել փոխարժեքները ոսկուն, որպեսզի ֆունտ ստեռլինգն էլ դիրքերը չկորցնի, մինչդեռ Ստալինը միակն էր, ով առհասարակ չվավերացրեց Բրետոն Վուդսը՝ նախաձեռնելով սեփական գլոբալ փոխարժեքի պրոյեկտը, ինչն էլ զարկ տվեց Սառը պատերազմին: Խրուշչովը, իշխանության գալով շատ կասկածելի պայմաններում, իհարկե, միանգամից խաչ է քաշում Ստալինի պլանների վրա:

1963-ի հունիսին իր 11110 համարի գործադիր հրամանով նախագահ Քենեդին թույլ տվեց ԱՄՆ գանձապետարանին նորից, Լինքոլնից հետո առաջին անգամ թողարկել սեփական թղթադրամը: Նա սպանվեց 4 ամիս անց: Եվս 4 ամիս անց վերոհիշյալ հրամանը անվավեր ճանաչվեց:

1968-ին նախագահի պաշտոնից հրաժարական տվեց Դե Գոլը, ով համարձակվեց պահանջել, որ ԱՄՆ-ն Ֆրանսիայում կուտակված դոլարները փոխանակի իրենց հասանելիք ոսկու հետ: ԱՄՆ-ն երեք տարի բանակցելուց հետո դոլարը փոխեց մի քանի տոննա ոսկու հետ, բայց այնուհետև փոխեց նաև Դե Գոլին:

1971 թվին տնտեսական ճգնաժամում հայտնված նախագահ Նիքսոնը որոշում կայացրեց դուրս գալ Բրետոն Վուդսից: Ամիսներ անց ի հայտ է գալիս Ուոթերգեյթի սկանդալը, որի արդյունքում Նիքսոնը հրաժարական է տալիս: ԱՄՆ-ն այնուհետև դուրս է գալիս ճգնաժամից, և դրանում ամենամեծ ավանդը ունի, որքան էլ զարմանալի է, Սովետական Միությունը: Ճգնաժամում հայտնված հակառակորդին հարվածելու փոխարեն Սովետն անում է ուղիղ հակառակը: Բրեժնևը իջեցնում է նավթի գները, ստորագրում է ռազմավարական զինատեսակների սահմանափակման պայմանագիրն ու վավերացնում է Հելսինկյան ակտը: Այսինքն՝ Սովետը ԱՄՆ-ին հարվածելու փոխարեն հասնում է օգնության թե՛ տնտեսական, թե՛ ռազմական և թե՛ քաղաքական ոլորտում, ինչն էլ հիմք հանդիսացավ Սովետի կործանման: Բրեժնևը, դե, Կադիլակ սիրող տղա էր, նա Ստալինի պես մի շինելով չէր կարում սաղ կյանքն ապրեր:

Սակայն Բրետոն Վուդսի քայքայումը ոչ թե գլոբալիզմի վերջը դրեց այլ փոխեց գլոբալ ֆինանսական շուկաների կառուցվածքը` ոսկուց շեշտը դնելով դոլարի վրա: Ծնվեց FOREX-ը, իսկ FOREX-ը ծնեց փոխարժեքային սպեկուլյանտներին, մարդկանց, ովքեր զարմանալիորեն միշտ ճիշտ պահին ճիշտ տեղում էին հայտնվում․ նրանցից ամենահայտնին Ջորջ Սորոսն էր: Մարդ, ով հայտնի դարձավ, երբ սպեկուլյացիայով ստիպեց Միացյալ Թագավորությանը ֆունտ ստեռլինգը ժամանակավորապես հեռացնել բորսայից` միլիարդավոր վնասներ կրելով: Սա դոլարի հեգեմոնիայի հաստատման վերջին փուլն էր:

Սորոսենց համար մեկ թշնամին՝ Թրամփը, ինչպես և բոլորը վերոհիշյալ նախագահները, տնտեսական ազգայնականության խորհրդանիշն է, հետևաբար, եթե չի ստացվում նրան պաշտոնանկ անել կամ գոնե սպանել, ուրեմն մնում է քաղաքացիական պատերազմի տարբերակը: Հատկանշական է, որ առաջին քաղաքացիական պատերազմում Լինքոլնի հյուսիսը հաղթեց հարավին, քանի որ Ռուսական կայսրությունը սպառնաց խառնվել՝ օգնելով հյուսիսին, եթե Բրիտանիան խառնվեր, օգնելով հարավին: Ու հիմա էլ բանն այն է, որ Ռուսատանի ղեկավարը ո՛չ Խրուշչովն է, ո՛չ էլ Բրեժնևը: Ընդհակառակը, նա շատ բաներով հենց Ստալինին է նման, օրինակ, նա վերջին տարիներին կուտակել է նույնքան ոսկու պաշար, որքան Ստալինը 1941 թվականի դրությամբ:

Ստեղծված իրավիճակում ոսկու գինը կտրուկ աճում է ու աճելու է, հետևաբար աճելու է նաև ոսկու հանքերի արժեքը... Գլոբալիստները փորձում են դրա դեմն առնել ու պահեն դոլարի արժեքը, բայց դեռևս ապարդյուն:

Հ.Գ. Իմիջիայլոց, նացիոնալիստ Լինքոլնին քաղաքացիական պատերազմում աջակցած ռուսական կայսր Ալեքսանդր II-րդ Ազատարարին էլ են սպանել: Ամերիկյան քաղաքացիական պատերազմի ավարտից մի քանի ամիս անց էր առաջին փորձը: Միանգամից չստացվեց, ահագին չարչարվեցին, 15 տարի շարունակ փորձելով, 6-րդ փորձից նոր տեղի ծռիստների մոտ ստացվեց: Բայց որ սկսին տեռորը, մի 40 տարի չէին թարգում... մինչև Ստալինի գալը: Ալեքսանդր II-րդն էլ, դե, գերմանացիների հետ էր շատ մոտ, դաշնակից էին: Ոբշեմ... բան չի փոխվել:

#զիմաստութիւն
#զխրատ

Կայքում տեղ գտած մտքերն ու տեսակետները հեղինակի սեփականությունն են և կարող են չհամընկնել BlogNews.am-ի խմբագրության տեսակետների հետ:
print Տպել